شش خطی 41
کاهش (Sun)

اسامی دیگر:

کاهش کارها و احساسات، قربانی دادن، از دست دادن، قناعت و سادگی، آسیب دیدن، زهد و تکیه بر درون، کاهش همه‌‌جانبه، بی‌ریا، کاهش اضافی، افول

متن اصلی و تفسیر ای چینگ - تصویر شش خطی 41 - کاهش (Sun) از جدول یی چینگ

واکاوی و توضیح:

واژه‌شناسی و مفهوم کلیدی:

Sun به معنی کاهش یافتن، از دست دادن یا آسیب دیدن است. ایده‌نگار آن دستی را نشان می‌دهد که ظرف قربانی را گرفته و محتوای آن را خالی می‌کند. این تصویری از کاهشی آگاهانه (فداکارانه) است که با خلوص نیت انجام می‌شود و هدف والایی را در نظر دارد. چنین کاهشی، نیرو یا فضای لازم برای رشد را مهیا می‌کند.

ساختارشناسی: دریاچه (☱) در پایین، کوه (☶) در بالا

دریاچه و کوه، هر یک به شیوه‌ای خاص، حالت «خودبسندگی درونی و خلوص نیت» را نشان می‌دهند که فرد را قادر می‌سازد هوس‌ها، خواسته‌ها، هیجانات و حتی روابط بیرونی را کاهش دهد و بر آنچه اصیل‌تر است متمرکز شود. این «خودبسندگی و خلوص نیت» در دریاچه، از روشنایی و ثروتمندی ذهن، و در کوه، از پاکی و سکوت ذهن سرچشمه می‌گیرد.
از سوی دیگر، این فرآیند، کاهش پایین به منظور افزایش بالا را اینگونه نشان می‌دهد:
دریاچه در حالت منفی، نشان‌دهنده‌ی هیجانات، لذتجویی و جستجوی شادی در بیرون از خود است. با مهار این انرژی‌ها و هدایت شدن آن‌ها به بالا، همانند آبی که بخار می‌شود، در فراز کوه (نماد خرد، تسلط بر ذهن و فضیلت) به ابر و سپس باران تبدیل می‌شود. یک کاهش در پایین، به افزایشی فراگیر در کل سرزمین می‌انجامد. به این ترتیب، شاهد کاهش چیزها و رشد عقل و فضایل اخلاقی هستیم. (این همان رابطهٔ معکوس عقل و شهوت در عرفان اسلامی، یا معنای نهفته در اصل برَهماچاریا در یوگا است که هدفش ذخیره و تبدیل انرژی جنسی و حیاتی، به رشد معنوی است.)

ویژگی‌های روانی-عملکردی:

در این وضعیت، فرد در مسیری آگاهانه گام برمی‌دارد که هدف نهایی آن دستیابی به «خودبسندگی و خالص شدن» است. البته ذهن فرد این توانمندی را دارد، و اکنون در مسیر بالفعل کردن کامل آن است. در این فرآیند هوس‌ها و جاذبه‌های بیرونی کشش خود را از دست می‌دهند و فرد می‌تواند تا توجه، اندیشه، گفتار و کردار خود را بر اولویت‌های حقیقی متمرکز سازد و امور بی‌ارزش را رها کند. این همان حقیقتی است که امام علی‌(ع) در کاهش‌مندترین حالت، کاملاً توضیح داده‌اند: تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا (سبک‌بار شوید تا ملحق شوید.)
این کاهش، می‌تواند هم درونی (کاهش از وابستگی‌های ذهنی، عادات یا لذات) و هم بیرونی (بخشش دارایی یا گذشتن از حق) باشد. هر دو نوع، سرانجام افزایشی درونی ــ‌وشاید بیرونی‌ــ را به وجود می‌آورند.
کیفیت و زمان‌بندی کاهش از اهمیت بنیادین برخوردار است: گاه باید سریع عمل کرد، گاه گام‌ها را آهسته و تدریجی برداشت، و گاه اصلاً نیازی به کاهش فعال نیست و هماهنگی فرد با موقعیت و بودن، خود به افزایش منجر می‌شود.
باید توجه داشت که حتی هنگامی که کاهش انتخابی خودخواسته نیست و به عنوان چالشی بیرونی ظاهر می‌شود، فرد با حفظ نگاه درست‌ــ‌آنچه توضیح داده شد‌ــ می‌تواند فرخندگی و رشد‌آفرین بودن آن را درک کند و همان مسیر کاهش خودخواسته را طی کند.

سیر معنایی:

فرد پس از رهایی یافتن از عوامل مشقت‌زا، رها و آسوده می‌شود(۴۰). این رهایی و آسودگی، کاهش آگاهانهٔ جنبه‌های پست و رشد جنبه‌های والا (۴۱) را ممکن می‌سازد. این کاهشِ درست، به دریافت نیرویی تازه و افزایشی فراگیر و فرخنده (۴۲) منجر خواهد شد. از این رو، کاهش و افزایش دو روی یک سکه هستند.

معرفی، سنجش، تصویر و خطوط بر اساس توضیحات ریچارد ویلهلم

معرفی شش خطی

این شش‌خطی کاهشی را نشان می‌دهد که در سه‌خطی پایینی و به خوشایند سه‌خطی بالایی اتفاق افتاده است، چون سومین خط، که ذاتاً باید قوی باشد، به بالای شش‌خطی منتقل شده است و خط بالایی که ذاتاً ضعیف است، با آن جایگزین شده است. چیزی که پایین است به نفع آنچه بالا است، کاهش یافته است. این کاهشی همه جانبه است. اگر قدرت زیرساخت‌های ساختمانی کاهش یابد و دیوارهای آن تقویت شود، تمام سازه ناپایدار می‌شود. به همین شکل، کاهش رفاه مردم به نفع دولت، کاهشی همه‌جانبه است. تمام مضمون شش‌خطی برای نشان دادن این تغییر ثروت و کاهش رفاه است که چگونه می‌تواند بدون از بین رفتن اصل و منشأ ثروت یک ملت و طبقات پایین انجام شود.

سنجش شش‌خطی:

از «ون‌وانگ (شاه ون)» نگارنده‌ی ای‌جینگ (~سده‌ی نه تا یازدهم پیش از میلاد)

«کاهش دادن» در پیوند با صداقت، خوش‌بختی فوق‌العاده‌ای به همراه دارد که سرزنشی در آن نیست. اینگونه شخص می‌تواند درست و استوار بماند. به عهده گرفتن چیزی برایش هماهنگ و سودمند است. چنین کاری چطور باید انجام شود؟ شخص می‌تواند دو کاسه‌ی کوچک برای مراسم قربانی پیشکش کند.

«کاهش» همیشه چیز بدی نیست. «افزایش (۴۲)» و «کاهش» در زمان مناسب اتفاق میفتند. نکته‌ مهم این است که این دوران را بفهمید و نخواهید با ظاهر سازی و تظاهر توخالی فقر را بپوشانید. اگر دوران کم شدن داشته‌ها، «صداقت درونی (۶۱)» ایجاد کند، نباید از سادگی احساس شرمندگی کنید. چون سادگی همان چیزی است که نیروی درونی لازم برای پیش بردن کارهایی که به عهده گرفته‌اید را تأمین می‌کند. قطعاً اگر به خاطر سادگی زیبایی‌های ظاهری در جامعه، حتی جزئیات یا بخش‌هایی از مراسم مقدس و مذهبی حذف شوند، جای نگرانی نیست. شما باید با تکیه بر قدرت درونی خود کمبود‌های بیرونی را جبران کنید؛ چنین نیرو و نور درونی‌، سادگی و کمی بیرونی را جبران می‌کند. نیازی به ظاهرسازی دروغین در مقابل خدا (یا هر انسان ارزشمند و متعالی) نیست. حتی پیشکشی ناقابل هم می‌تواند احساسات قلبی شما را نشان دهد.

تصویر شش‌خطی:

منسوب به «کنفسیوس» (~سده‌ی ششم تا پنجم پیش از میلاد)

دریاچه در پای کوه: نگاره‌ی «کاهش دادن». به این ترتیب انسان برتر خشمش را مهار کرده و غرایض خود را به بند می‌کشد.

دریاچه‌ای که در پای کوه بوده تبخیر شده است. به این طریق دریاچه به نفع کوه «کاهش میابد»، که با رطوبت آب تبخیر شده غنی شده است. کوه نماد قدرتی سرسخت است که می‌تواند به خشم تبدیل شود. دریاچه نماد سرخوشی بی‌قید و بند نیروهای زندگی است. از این رو «کاهش» ضروری است؛ خشم باید با سکون کاهش یابد، غریزه‌ها باید با اعمال محدودیت‌ها مهار شوند. با «کاهش» نیروهای کم ارزش و سطح پایین ذهن، جنبه‌های ارزشمند و سطح بالای روح تقویت می‌شوند.

گفتارهای شش خطی 41

ژوانگ زو: هر کاهش و سرکوبی در فزونی‌ها به منظور هماهنگ ساختن آن با حق و عقلانیت، پاکبازی (فداکاری خالصانه) به حساب می‌آید. اگر این کار خالصانه انجام شود منجر به موفقیت و شادی می‌شود. حتی پیشکشی کوچک نیز پذیرفته می‌شود.
د.ف هوک: لزوماً از دست دادن دارایی نیست. می‌تواند به معنی کاهش دادن فطرت پست و افزایش فطرت متعالی باشد. 

تجربه‌ها و سوالات 41

من میخوام در یک حوزه ای متخصص بشم و ادامه بدم و پولدار بشم اما وسط راه ول می کنم و ادامه نمی دم

متن اصلی خطوط از «وو‌وانگ» (پسر شاه‌ون) و «دوک ژو» (برادر کوچک‌تر شاه‌ون)، که پس از درگذشت وی به کتاب افزوده شد
(~سده‌ی یازدهم پیش از میلاد)

خط اول:

وقتی وظایف فرد تمام شدند، به سرعت (به سراغ کمک به دیگران) رفتن اشتباه نیست.
اما او باید درباره‌ی این خوب فکر کند که تا چه اندازه ممکن است باعث کاهش دیگران شود.
 

تفسیر خط اول

وقتی کسی کارهای واجب خود را انجام داد، اگر سریعاً به دنبال کمک به دیگران برود -بدون منّت گذاشتن یا زیاده روی در انجام آن- کار خوب و متواضعانه‌ای کرده است. اما وقتی کسی در جایگاه خاص و بالایی قرار دارد و به او کمک می‌شود، باید به دقت ببینید تا چه اندازه می‌تواند کمک این دوستان و خدمتگزاران را بپذیرد، بدون اینکه آسیبی به آن‌ها وارد شود. تنها در صورتی که چنین دقت نظری وجود داشته باشد، شما می‌توانید بی‌قید و شرط و بدون لحظه‌ای درنگ خود را در اختیار فرد دیگری بگذارید.

خط دوم:

درست و محکم بودن هماهنگ و سودمند است.
به عهده گرفتن چیزی بدبختی می‌آورد. و فرد می‌تواند بدون کاهش دادن خودش، باعث افزایش (۴۲) دیگران شود.
 

تفسیر خط دوم

وقتی می‌خواهید به دیگران خدمتی کنید لازم است خودآگاه، بزرگوار، پایدار و جدی باشید بدون اینکه عزت نفس خود را زیر سؤال ببرید. کسی که خودش را خوار می‌کند تا پیشنهاد دیگری را انجام دهد، جایگاه خود را «کاهش» داده بدون اینکه سود ماندگاری به دیگری رسانده باشد. این کار اشتباه است. برای ارائه‌ی خدمت واقعی که ارزش ماندگاری برای دیگری ایجاد کند، نباید خود را نادیده بگیرید.

خط سوم:

وقتی سه نفر با هم سفر می‌کنند، تعداد آن‌ها یکی کم می‌شود.
وقتی یک مرد به تنهایی سفر ‌کند، همراهی پیدا می‌کند.
 

تفسیر خط سوم

وقتی سه نفر با هم هستند، حسادت شکل می‌گیرد. یکی از آن‌ها باید برود. رابطه‌ی نزدیک فقط بین دو نفر ممکن است. اما وقتی تنها باشید، قطعاً همراهی خواهید یافت که مکمل شما باشد.

خط چهارم:

اگر مردی خطاهایش را کاهش دهد، باعث می‌شود دیگری سریع‌تر به او بپیوندد و شادی را از سر گیرند.
خطایی نیست.
 

تفسیر خط چهارم

خطاهای ما غالباً باعث می‌شود انسان‌های خوش‌اخلاق هم به ما نزدیک نشوند. این خطاها گاهی با شرایط محیطی تقویت می‌شوند. اما با تواضع به خرج دادن می‌توانید به جایی برسید که از این خطاها خلاص شوید تا به این ترتیب، دوستان خوش‌اخلاق از فشارهای درونی خلاص شوند و سریع‌تر به شما نزدیک شوند تا شادی متقابل بار دیگر به وجود بیاید.

خط پنجم:

کسی قطعا او را افزایش داده است.
ده جفت لاک‌پشت (ابزار پیش‌گویی) هم نمی‌توانند مخالف آن را بگویند و خوش‌بختی فوق‌العاده حتمی است.
 

تفسیر خط پنجم

اگر خوش‌بختی برای کسی مقدر شده باشد، قطعاً به او می‌رسد. تمام پیش‌گویی‌ها -که در این موقعیت با خواندن لاک لاک‌پشت نشان داده شده است- نشانه‌های پسندیده‌ای به دست می‌دهند. لازم نیست از چیزی بترسید، چون خوش‌بختی شما قضای الهی است.

خط ششم:

اگر کسی بدون محروم کردن دیگری افزایش یابد، خطایی در کار نیست.
درست و محکم بودن خوشبختی به همراه دارد و برای فرد هماهنگ و سودمند است که چیزی به عهده بگیرد.
فرد خدمتکاری به دست میاورد ولی دیگر خانه‌ی جداگانه‌ای ندارد.
 

تفسیر خط ششم

کسانی هستند که برای همه‌ی جهان برکت به ارمغان می‌آورند. هر وقت قدرت آن‌ها افزایش یابد به همه‌ی بشریت سود می‌رسد و کاهشی برای دیگران اتفاق نمی‌افتد. با درست و محکم بودن و اشتیاق در کارتان می‌توانید به موفقیت برسید و کمک لازم را پیدا کنید. اما این موفقیت شما چیزی شخصی و محدود نیست؛ بلکه منفعتی عمومی و در دسترس همه است.